Κινούμαστε σε τροχιά σταθερής υποτίμησης.
Και έχουμε δρόμο ακόμα...
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...
2009: Πάγωμα μισθών
2009: Πληθωρισμός 2,5%
2010: Μείωση επιδομάτων αρχικά 8% και μετέπειτα 12% και μείωση δώρων περίπου 40% που συνολικά μεταφράζονται σε ονομαστικές μειώσεις εισοδημάτων περίπου 9%.
Ανακοίνωση παγώματος μισθών τουλάχιστον ως το 2013.
2010: Πληθωρισμός 5%
Χωρίς πολλά λόγια, τα δύο τελευταία χρόνια υπάρχει μια μείωση πραγματικών εισοδημάτων περίπου 16%.
Ενδεχομένως, σε κάποιους να μην έχει γίνει τόσο αισθητή αυτή η μεγάλη μείωση. Πράγματι, επειδή αφενός οι πληθωριστικές επιδράσεις του 2009 καλύφθηκαν μερικώς από τα κέρδη της απεργίας που κάναμε το 2006 και που, ως τελευταία δόση, χορηγήθηκαν στις αρχές του 2009. Και επειδή αφετέρου το 1/3 της ονομαστικής μείωσης έχει προς το παρόν καμουφλαριστεί με την μείωση της παρακράτησης φόρου εισοδήματος λόγω των νέων συντελεστών άμεσης φορολογίας. Θα φανεί όμως όταν σε λίγους μήνες θα’ ρθει η ώρα των εκκαθαριστικών της εφορίας. Δυστυχώς, τα νούμερα είναι πολλές φορές αμείλικτα.
Κινούμαστε σε τροχιά σταθερής υποτίμησης. Και έχουμε δρόμο ακόμα... Πόσο;
Για να απαντήσουμε ας σκεφτούμε ορισμένα σημεία:
Πληθωρισμός
Για το 2011 έχουν ήδη ανακοινωθεί νέες αυξήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (βενζίνη, τσιγάρα και άνω του 50% αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης), σε μια σειρά από υπηρεσίες, όπως εισιτήρια αστικών συγκοινωνιών (τουλάχιστον 30%) και νοσοκομείων (από 3€ σε 5€) και νέοι αυξημένοι συντελεστές φπα, σε είδη μάλιστα πρώτης ανάγκης. Γεγονότα που αναπόφευκτα θα διατηρήσουν τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα, αντίστοιχα με τα τωρινά. Ας έχουμε στο μυαλό μας, επίσης, ότι ο πληθωρισμός δεν είναι ίδιος για όλους. Μελέτες έχουν δείξει πως ο πληθωρισμός για τους φτωχότερους είναι διαφορετικός, και συνήθως μεγαλύτερος, από αυτόν για τους πλουσιότερους και συνεπώς (συνήθως) μεγαλύτερος από αυτόν που κάθε φορά ανακοινώνεται επίσημα.
Φορολογικό σύστημα
Να δούμε λίγο την αναλογία έμμεσων – άμεσων φόρων; Είναι ευρύτερα γνωστό ότι οι έμμεσοι φόροι (φόροι κατανάλωσης) θεωρούνται άδικοι μιας και επιβαρύνουν ποσοστιαία περισσότερο τα φτωχά στρώματα απ’ ό,τι τα πλουσιότερα. Όσο μεγαλύτερος λοιπόν ο λόγος έμμεσων προς άμεσους φόρους τόσο πιο άδικο και αντιλαϊκό θεωρείται το φορολογικό σύστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία λοιπόν του προϋπολογισμού του 2011, ο λόγος αυτός για το 2009 ήταν 1,32 (πραγματοποιηθέντα έσοδα), το 2010 θα ανέλθει στο 1,52 (εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων) και για το 2011 προβλέπεται να εκτοξευτεί στο 1,59.
Ας δούμε επίσης το κομμάτι των άμεσων φόρων (φόροι εισοδήματος). Βασικός διαχωρισμός εδώ είναι οι φόροι φυσικών προσώπων (μισθωτοί κλπ) και νομικών προσώπων (εταιρίες). Ο λόγος φυσικών προς νομικά πρόσωπα δείχνει προς τα που εστιάζει το φορολογικό σύστημα στην προσπάθεια ανεύρεσης κρατικών εσόδων. Σύμφωνα πάλι με τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2011 ο λόγος αυτός για το 2009 ήταν 2,8 (πραγματοποιηθέντα έσοδα), το 2010 θα ανέλθει στο 2,9 (εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων) και για το 2011 προβλέπεται να εκτοξευτεί στο 3,7.
Όλα αυτά, βέβαια, συμβαίνουν σ’ ένα περιβάλλον αύξησης των φόρων συνολικά, τόσο ποσοστιαία όσο, φυσικά, και σε απόλυτα νούμερα. Άλλωστε, αν μιλάγαμε για μειωμένους φόρους τότε οι προαναφερόμενες αναλογίες θα ήταν λιγότερο επώδυνες. Πιο συγκεκριμένα λοιπόν, από τα εκτιμώμενα στοιχεία του 2010 ως τα προβλεπόμενα του 2011, σύμφωνα πάντα με τον κρατικό πρϋπολογισμό, έχουμε αύξηση των έμμεσων φόρων κατά 6,6% και αύξηση των άμεσων φόρων κατά 2%, η οποία προκύπτει συνδυαστικά από την αύξηση των άμεσων φόρων για τα φυσικά πρόσωπα κατά 6,7% και τη μείωση (!!!) των άμεσων φόρων για τα νομικά πρόσωπα κατά 16,2%.
Στους καιρούς που ζούμε, όπου το κράτος επιδιώκει να αυξήσει με κάθε τρόπο τα φορολογικά του έσοδα, είναι νομίζουμε φανερή η επιπλέον επιβάρυνση που υφιστάμεθα ως (χαμηλόμισθοι) εργαζόμενοι τόσο από τους έμμεσους όσο και από τους άμεσους φόρους. Αν, επιπρόσθετα, αναλογιστούμε την εκτεταμένη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, τα προηγούμενα νούμερα γίνονται για ευνόητους λόγους ακόμα πιο επιβαρυντικά για εμάς.
Πριν πούμε ο,τιδήποτε άλλο να ξεκαθαρίσουμε το εξής:
Η κυβέρνηση ακολουθεί ένα πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής που κινείται στη λογική της εξυπηρέτησης συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων εφαρμόζοντας μέτρα με βάση τις κατευθύνσεις του περίφημου μνημονίου. Αυτό το βασικό πλάνο θα υπάρχει όσο διαρκεί η επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα. Ένα σχετικά ασφαλές συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε, με τα τωρινά δεδομένα, είναι ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον 15 χρόνια, μέχρι δηλαδή να λήξει και η περίοδος αποπληρωμής του δανείου η οποία όπως όλα δείχνουν θα είναι ενδεκαετής. Ανατροπές ασφαλώς μπορεί να υπάρξουν. Είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για πολιτικούς. Είτε για εσωτερικούς λόγους, είτε για εξωτερικούς. Μιλάμε όμως πάντα με βάση τα τωρινά δεδομένα αποφεύγοντας να εμπλακούμε σε κάθε λογής σενάρια.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση υϊοθετεί μέτρα με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς απλώνοντας τα σε εύλογο εύρος χρόνου. Αφ’ ενός για να αποφύγει τις κοινωνικές εντάσεις, αφετέρου για να πραγματοποιήσει μια ομαλή μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο διαταράσσοντας όσο γίνεται λιγότερο τον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό. Επικοινωνιακά, η μεθοδολογία της είναι απλή: θέτει δημοσιονομικούς στόχους που δεν καταφέρνει να υλοποιήσει και υϊοθετεί νέα μέτρα για να καλύψει τις (αναμενόμενες) αστοχίες! Τα ΜΜΕ, ως άλλοι κυβερνητικοί υπερυπουργοί, παρουσιάζουν κάθε φορά τα μέτρα ως ένα νέο σοκ αποσιωπώντας σκοπίμως την ακολουθία που υπάρχει και έρχεται βήμα βήμα.
Είπαμε...
Κινούμαστε σε τροχιά σταθερής υποτίμησης. Και έχουμε δρόμο ακόμα... Πόσο;
Μισθοί
Για τις μέχρι τώρα περικοπές στους μισθούς αναφερθήκαμε νωρίτερα. Για το τι πρόκειται να ακολουθήσει μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε. Το μόνο γνωστό είναι ότι μέχρι τον ιούνιο του 2011 θα έχει ολοκληρωθεί η πρόταση για το ενιαίο μισθολόγιο. Βλέπετε, σε τέτοια θέματα αποφεύγουν να τοποθετηθούν καθαρά. Το κάνουν μέσω διαρροών στον τύπο! Παρόλα αυτά μπορούμε να ξεθολώσουμε την εικόνα αν αναλογιστούμε τις εκθέσεις που κατα καιρούς δημοσιεύονται και κάνουν λόγο για χαμηλή παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας. Είναι οι ίδιες εκθέσεις που ως λύση προτείνουν (αλλά στην πραγματικότητα απαιτούν) τουλάχιστον 20% μείωση του μισθολογικού κόστους.
Το ενιαίο μισθολόγιο θα είναι η επόμενη, και ίσως όχι η τελευταία, ενέργεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Κατ’ αρχήν το ενιαίο μισθολόγιο, όπως μας ενημερώνει το επικαιροποιημένο μνημόνιο που υπογράφτηκε στις 22/11/2010 θα αφορά όλους τους δημοσίους υπαλλήλους και όχι τους νεοπροσλαμβανόμενους όπως αρχικά άφηναν να εννοηθεί. Επίσης, με το νέο μισθολόγιο θα εισαχθεί η σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει αυτή η σύνδεση παραμένει ακόμα αδιευκρίνιστος. Είναι φανερό όμως ότι οδεύουμε σε περαιτέρω μείωση μισθών πιθανόν στη βάση αυτής της σύνδεσης.
Άλλωστε η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2011 μόνο να μας κρατάει σε εγρήγορση μπορεί όταν στον πίνακα απόδοσης μέτρων αναφέρει για το 2013 αποδόσεις μέτρων 4,2 δις € που δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί.
Τα κατευθυνόμενα δημοσιεύματα που στοχοποιούν το κονδύλι για το επίδομα εξωδιδακτικής απασχόλησης εξυπηρετούν αυτόν ακριβώς το σκοπό: δημιουργούν κλίμα για την μεγάλη επιβάρυνση που προκαλεί στον κρατικό προϋπολογισμό, παραλείποντας βέβαια να αναφέρουν ότι το ύψος του συγκεκριμένου κονδυλίου οφείλεται στο πολυπληθές των ατόμων που χορηγείται και όχι φυσικά στο σημαντικό κατ’ άτομο ύψος του.
Δεν έχει νόημα να επεκταθούμε σε σενάρια και πιθανές εκδοχές του νέου μισθολογίου. Ούτε του τρόπου με τον οποίο θα εφαρμοστεί σε μας τους εκπαιδευτικούς. Είναι ορατή η φιλοσοφία του και αυτό αρκεί. Αρκεί για να δούμε την εικόνα καθαρά, μια εικόνα που τελικά, και σε βάθος χρόνου, μόνο εξαθλίωση μπορεί να σημάνει για το βιοτικό μας επίπεδο.
Συντάξεις
Οι ασφαλιστικοί νόμοι τα τελευταία χρόνια είχαν την τιμητική τους. Αυτός του 2010 παρότι αρκετά επώδυνος δεν θα είναι και ο τελευταίος. Πάλι μέσω της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού πληροφορούμαστε ότι οι νέες αξιολογήσεις θα ολοκληρωθούν το μάρτιο του 2011 και ο στόχος θα είναι η εξοικονόμηση ως το 2060 ενός ποσού της τάξεως του 10% του ΑΕΠ με τα σημερινά δεδομένα. 10% του ΑΕΠ; Ααα εντάξει, για 23 δις € μιλάμε, ψίχουλα...
Μήπως άραγε όλα αυτά συνοδευτούν από μια βελτίωση των συνθηκών εργασίας μας;
Εεε, ας το πούμε ακόμα μία φορά:
Κινούμαστε σε τροχιά σταθερής υποτίμησης. Και έχουμε δρόμο ακόμα...
Πόσο;
Εργασιακές σχέσεις
Ας ξεκινήσουμε με τη συνέντευξη του ραγκούση, υπουργού εσωτερικών, στο “βήμα” στις 5/12/2010 όπου δήλωνε:
“...στο τέλος της τετραετίας ο αριθμός όσων μισθοδοτούνται από το δημόσιο θα έχουμε πετύχει να είναι σημαντικά μικρότερος από τον σημερινό, ..., περίπου 200.000 λιγότεροι”.
Είναι η πρώτη φορά που επίσημα επιβεβαιώνονται τα παλαιότερα δημοσιεύματα περί μείωσης των δημοσίων υπαλλήλων κατά 200 ή 300 χιλιάδες.
Ας προσθέσουμε σ’ αυτό τώρα την αναλογία “1 πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις” που σύμφωνα με το επικαιροποιημένο μνημόνιο δεν θα εξαιρεί τελικά τον τομέα της παιδείας, της υγείας κλπ..
Και τέλος ας συνυπολογίσουμε ότι σαν νέες προσλήψεις θα λογίζονται όλες οι μετατάξεις που θα προκύψουν.
Γίνεται πλέον ολοκάθαρο ότι νέες προσλήψεις εκπαιδευτικών θα γίνονται, αν γίνονται, με το σταγονόμετρο. Αυτό, αναπόφευκτα θα δημιουργήσει ιδιαίτερη πίεση σε μας που θα κληθούμε να λειτουργήσουμε τα σχολεία. Η πίεση αυτή θα λάβει πολλές μορφές.
Ένα πρώτο δείγμα παίρνουμε από την πρόταση που κατέθεσε για διαβούλευση το υπουργείο παιδείας με ημερομηνία 1/12/2010 και τίτλο “αναβάθμιση της διοίκησης της εκπαίδευσης”. Μεταξύ πολλών που αναφέρονται σ’ αυτή, διαβάζουμε την πρόθεση για κατάργηση των γραφείων εκπαίδευσης και την ενοποίηση των περιφερειακών διευθύνσεων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλλον δεν πρόκειται για μια αθώα απλοποίηση των δαπανηρών γραφειοκρατικών δομών. Ειδικά όταν παρακάτω διαβάζουμε για την ανάγκη εξορθολογισμού του ωραρίου των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Είναι φανερό ότι οι μαζικές διαθέσεις που παρατηρήθηκαν φέτος προς την πρωτοβάθμια θα πάρουν μόνιμο χαρακτήρα και ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Είναι επίσης φανερό ότι το ωράριο των 21 ωρών θα τεθεί προς αναθεώρηση, εννοείται ανοδική.
Δεν γίνεται επίσης να παραγνωρίσουμε την πρόταση για “άρση των επικαλύψεων αρμοδιοτήτων του διευθυντή με το σύλλογο διδασκόντων”. Μεταφορά εξουσίας προς τον διευθυντή που αναλαμβάνει έναν έντονα ελεγκτικό ρόλο απέναντι στο σύλλογο διδασκόντων. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και η πρόταση του ιδρύματος τσάτσου, που δημοσιοποιήθηκε στις 13/12/2010, ως ένα από τα μοντέλα που επεξεργάζεται το υπουργείο. Σύμφωνα μ’ αυτή, λοιπόν, ο διευθυντής αντικαθιστά μερικώς τα, υπό κατάργηση, γραφεία εκπαίδευσης και είναι αρμόδιος, μεταξύ άλλων, για τη χορήγηση αδειών απουσίας και την ανάθεση υπερωριακής απασχόλησης.
Χρειάζεται να πούμε κι άλλα; Ας πούμε εν συντομία για τον περαιτέρω περιορισμό του προϋπολογισμού του υπουργείου παιδείας. Στον προϋπολογισμό του 2010 προβλεπόταν κονδύλι ύψους 7,6 δις για το συγκεκριμένο υπουργείο. Η εφαρμογή του μνημονίου μείωσε, όπως δείχνουν τα μηνιαία δελτία εκτέλεσης προϋπολογισμού, αυτό το ποσό κατά 10% περίπου, μείωση η οποία καλύφθηκε κατά κύριο λόγο από τις μειώσεις των μισθών. Για το 2011 προβλέπεται εν νέου μείωση περίπου 10%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού αυτή η μεγάλη μείωση δεν θα καλυφθεί από τις δαπάνες μισθοδοσίας. Από που θα καλυφθεί όμως; Μήπως από το κόψιμο της ήδη πενιχρής χρηματοδότησης των σχολείων; Μήπως από το κόψιμο όλων των συμπληρωματικών δομών εκπαίδευσης; Μήπως από τη διαφαινόμενη μαζική κατάργηση σχολικών μονάδων; Και τι σημαίνουν άραγε όλα αυτά για το εργασιακό μας περιβάλλον, τις οργανικές θέσεις και τη συνεπαγόμενη εργασιακή ανασφάλεια;
Απολύσεις
Δεν πρόκειται να γίνουν απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων διαβεβαιώνουν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες. Και λένε αλήθεια! Δεν πρόκειται να γίνουν... τώρα! Για αργότερα βλέπουμε... Ας είμαστε λίγο σοβαροί. Και ας μας εξηγήσουν τι ακριβώς εννοεί το μνημόνιο όταν ορίζει ξεκάθαρα ότι μέχρι το Σεπτέμβριο του 2011 πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί δράσεις που θα μειώσουν την απασχόληση στο δημόσιο τομέα επιπροσθέτως του κανόνα της μίας πρόσληψης ανά πέντε συνταξιοδοτήσεις. Και όταν μάλιστα από αυτή τη μείωση δεν θα εξοικονομηθούν 10 ή 20 αλλά 600 εκ. €. Πιθανόν κάποιος καλόπιστος να σκεφτεί ότι αναφέρονται στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου που λήγουν. Γρήγορα όμως θα απογοητευτεί όταν διαβάσει την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού όπου αναφέρεται πως η μείωση αυτών των συμβάσεων για το 2011 θα αποφέρει μόνο 100 εκ. €.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Αντιγράφουμε απο δημοσίευμα της ιστοδελίδας capital στις 13/12/2010:
“Αρμόδια στελέχη εξηγούν ότι αν μπουν πολλά «λουκέτα» και γίνουν συγχωνεύσεις ΔΕΚΟ, αλλά και των υπολοίπων φορέων του ευρύτερου δημοσίου και των ΟΤΑ που έχει ήδη συμφωνήσει η κυβέρνηση, αλλά και πωλητήρια κρατικών τραπεζών, τότε ο κανόνας «1 προς 5» δεν θα αρκεί για να απορροφήσει το προσωπικό.”
Τι θα γίνει, πράγματι, αν οι μετατάξεις και λοιπές μετακινήσεις είναι τόσες πολλές που δεν “χωράνε” στον κανόνα 1 προς 5; Πως θα αποφευχθούν οι απολύσεις; Κι αν δεν αποφευχθούν, θα αγγίξουν και τους εκπαιδευτικούς; Κανείς δεν ξέρει. Πάντως η τράπεζα της ελλάδος έχει άποψη. Και την αναφέρει στην ενδιάμεση έκθεση της νομισματικής πολιτικής 2010 (οκτώβριος 2010):
“…Το Υπουργείο Παιδείας απασχολεί το μεγαλύτερο αριθμό δημοσίων υπαλλήλων (περίπου 180-190 χιλιάδες) από κάθε άλλο υπουργείο. (Πρόκειται ουσιαστικά για εκπαιδευτικούς, καθώς το σύνολο των υπαλλήλων στην Κεντρική υπηρεσία δεν υπερβαίνει τα 1.000 άτομα). Παρά το μεγάλο αυτό αριθμό εκπαιδευτικών ( ο οπoίος είναι διπλάσιος κατά κεφαλήν από ό,τι στη Φινλανδία)...”
Όχι οποιοσδήποτε φορέας, σε μια όχι οποιαδήποτε έκθεση…
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά ακόμα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει τελειωμός σε όλα αυτά. Κλείνοντας όμως, θα σταθούμε σε δυο σημεία που αξίζουν προσοχής.
Συλλογικές συμβάσεις
Ο νεοφιλελευθερισμός επελαύνει τώρα πλέον και με την επίσημη κρατική βούλα! Μπορούμε πλέον να υπερηφανευόμαστε ότι έχουμε ένα κράτος που είναι ατόφια νεοφιλελεύθερο, πιστεύει στην αυτορρύθμιση της αγοράς και προς απόδειξη όλων αυτών ενδεχομένως να αυτοκαταργηθεί στο μέλλον ως δείγμα αναγνώρισης της περιττής του πλέον παρουσίας. Τι άλλο να πούμε για την θεσμική πλέον αχρήστευση των κλαδικών συμβάσεων και την εξίσωση τους με την εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας που ορίζει το πελώριο νούμερο των 620 € (καθαρά) ως το ποσό στο οποίο οφείλουν να προσαρμόσουν τις ανάγκες τους αυτοί που έλαχε ως εργαζόμενοι να δουλεύουν στην ελλάδα. Δεν λέμε τίποτα παραπάνω, αρκεί που είπε η κατσέλη ότι αυτά τα είχε ρυθμίσει ούτως ή άλλως η αγορά!
Επιδόματα ανεργίας
Διαβάζουμε στην τελευταία επικαιροποίηση του μνημονίου ότι τα επιδόματα ανεργίας θα χορηγούνται από το 2012 με κριτήριο τα ελάχιστα απαιτούμενα μέσα διαβίωσης. Ο στόχος είναι να εξοικονομηθούν τουλάχιστον 500 εκ. €. Κοιτάζοντας τις μηνιαίες καταστάσεις που δημοσιεύει ο ΟΑΕΔ παρατηρούμε ότι για το 2010 οι επιδοτούμενοι άνεργοι ανέρχονται κατα μέσο όρο σε περίπου 220.000 μηνιαίως ή αθροιστικά σε περίπου 2,6 εκ. ετησίως. Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι όλοι αυτοί παίρνουν το πλήρες επίδομα των 454 € (κάτι που δεν ισχύει μιας και αρκετοί είναι εποχιακοί) η δαπάνη του ΟΑΕΔ για επιδόματα ανεργίας δεν μπορεί να ξεπερνά τα 1,3 δις €. Εξοικονόμηση 500 εκ. € σημαίνει μείωση τουλάχιστον 35% είτε στο επίδομα, είτε στον αριθμό των δικαιούχων, τη στιγμή μάλιστα που είναι δεδομένο ότι οι άνεργοι θα αυξηθούν και μάλιστα αρκετά.
Αλήθεια, πίσω από τους δημοσιονομικούς στόχους αντιλαμβάνονται ότι κρύβονται ζωές;
Αρκετά!
Αρκετά είπαμε, αρκετά έκαναν, αρκετά γενικώς...
Για να δείτε την παρουσίαση πατήστε,
στην διαφάνεια.
στην διαφάνεια.
